Voorwoord

Van links naar rechts: de wethouders Maurice Remery en Esther Prent, burgemeester Ruud van den Belt en de wethouders Kees Gommeren en Nadir Baali.

Beste leden van de gemeenteraad,

Voor u ligt de Tussenrapportage 2023. Met deze rapportage informeren wij u over de voortgang van onze voornemens in het lopende boekjaar, in relatie tot de programmabegroting 2023. We kijken hierbij zowel naar de beleidsinhoudelijke kant als, uiteraard, naar onze financiële situatie.

Door tussentijds de balans op te maken, kunnen we inschatten hoe we er eind dit jaar voor staan, al blijft het een voorspelling en zijn er - net als bij het opstellen van de begroting – nog altijd veel externe factoren die het eindresultaat mogelijk nog verder beïnvloeden.

Overzicht

Nieuw aan deze Tussenrapportage is sowieso, dat het een uitgebreider document is geworden, nu voor het eerst de doelstellingen uit het College Actie Programma (CAP) erin verwerkt zijn. Dit maakt de Tussenrapportage automatisch ook complexer van aard, maar zo brengen we alle documenten in de Planning & Control Cyclus wel met elkaar in lijn. Wat uiteindelijk tot meer overzicht leidt.

De gegevens in deze Tussenrapportage zijn gebaseerd op de situatie per 1 juni waar het gaat om bestaand beleid en de peildatum met betrekking tot het CAP is 1 augustus. De decembercirculaire 2022 van het Rijk was nog niet verwerkt in de begroting, maar dus wel in deze Tussenrapportage, waarin ook de meicirculaire 2023 is meegenomen.

Daarentegen moet de Miljoenennota van het demissionaire kabinet nog worden afgewacht, waaruit de septembercirculaire 2023 voortvloeit, en werken we toe naar nieuwe Tweede Kamer-verkiezingen, eind november.

Zoals het er nu naar uitziet, verwachten we dit jaar uit te komen op een positief saldo van € 68.511. In de begroting werd uitgegaan van € 129.000.

Stabilisatie

Waar het jaar 2023 begon met meerdere grote onzekerheden en een samenloop van (inter)nationale crises, heeft zich in de afgelopen tijd een zekere stabilisatie voorgedaan. De oorlog in Oekraïne duurt helaas voort, maar het aantal oorlogsvluchtelingen in onze gemeente is nagenoeg gelijk gebleven. Ook de energiecrisis lijkt z’n piek te hebben gehad, maar hieruit zijn onvermijdelijk wel hogere kosten voortgekomen.

Loonkosten

De arbeidsproblematiek duurt voort, waardoor vacatures soms moeilijk invulbaar zijn en zich voortdurend de nodige mutaties voordoen in het personeelsbestand van veel bedrijven en organisaties. Ook onze gemeente ontkomt hier niet aan. Het werven en behouden van medewerkers is een uitdaging geworden, die van ons allen een extra inspanning verwacht, bijvoorbeeld door in onze eigen netwerken en omgeving te kijken naar potentiële versterkingen voor ons ambtelijk apparaat.

De gevolgen van de situatie op de arbeidsmarkt hebben zich de laatste tijd nadrukkelijk vertaald in CAO’s, voor medewerkers van verbonden partijen zoals de Veiligheidsregio, GGD, ISD en WVS (zie ook de begrotingswijziging hieromtrent van 29 juni 2023), alsook ook voor gemeentepersoneel.

Sociaal domein

Stijgende kosten zien we ook terug in het sociaal domein, met name voor jeugdhulp in de ruimste zin van het woord (open eind financiering) en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Bij de Wmo is sprake van een stijging van 18%: het gevolg van de verdergaande vergrijzing, waardoor steeds meer maatwerk in huishoudelijke hulp en hulpmiddelen wordt vereist om onze ouderen zo lang en zo zelfstandig mogelijk te kunnen laten wonen. Voor de zogeheten BUIG- of gebundelde uitkering die we als gemeente van het Rijk ontvangen, voor het bekostigen van uitkeringen in het kader van onder meer de participatiewet, geldt dat met name kleinere gemeenten het moeten stellen met een afnemende en niet toereikende bijdrage.

Plussen en minnen

Financieel gezien hebben zich vooral veel incidentele/onvoorziene kosten voorgedaan. Deze kosten worden voornamelijk gedekt door incidentele baten, die evenmin waren begroot. In deze Tussenrapportage is voor een bedrag van € 200.000 aan nieuwe structurele lasten opgenomen.

Doordat speciale bedrijven in opmars zijn die namens inwoners bezwaren maken tegen hun WOZ-beschikking, hebben we in dit verband nog veel bezwaren af te handelen en zien we ons geconfronteerd met bijna € 90.000 aan extra (personeels)lasten.

Verder vragen wij uw raad om € 100.000 beschikbaar te stellen als voorbereidingskrediet voor een analyse van de consequenties van de onderwijshuisvesting die op ons afkomt. Als gevolg van de vastgestelde motie bij de behandeling van de Perspectiefnota 2024, wordt in deze Tussenrapportage ook een voorbereidingskrediet van € 200.000 meegenomen t.b.v. de verhuizing van Vraagwijzer naar het gemeentehuis en de herinrichting van de raadszaal.

Op niet-gepleegde investeringen is dit jaar nagenoeg € 168.000 “bespaard”, de onderliggende vraag is echter natuurlijk meer waarom bepaalde investeringen achterwege zijn gebleven en wat hiervan de gevolgen zijn voor de uitvoering. In dit kader zijn we bezig met een (Artikel 213a) onderzoek dat in de begroting nader wordt uitgewerkt.

De verkoop van gronden op het AFC Nieuw-Prinsenland hebben een kleine € 400.000 opgeleverd. Laatstgenoemd bedrag is, conform de hierover gemaakte afspraken, geparkeerd in de reserve voor economische ontwikkelingen, inclusief het daarbijhorende natuurfonds en bovenwijkse voorzieningen.

Dankzij de aantrekkelijke rentestand op nog niet besteedbare lening-gelden kunnen we dit jaar naar verwachting € 600.000 aan rente bijschrijven.

Ambities en mogelijkheden

Om uiteenlopende redenen, blijkt niet alles wat we graag zouden willen ook altijd haalbaar binnen de hiervoor gestelde termijnen of de aanvankelijke begrote middelen. En als we iets graag willen, betekent dit ook nog niet dat het altijd kan. Laten we samen in die geest naar deze Tussenrapportage kijken en blijven doen wat - binnen onze ambities en mogelijkheden - het beste is voor onze inwoners, in een goed samenspel tussen uw raad, college en onze ambtelijke organisatie.

Deze Tussenrapportage wordt u aangeboden ter behandeling in september. Zodoende kunt u de voortgang ook tijdig betrekken bij de behandeling van de begroting 2024 in november.

Wij zien de beraadslagingen met belangstelling en vertrouwen tegemoet.

Het college van burgemeester en wethouders